Co to jest AED i dlaczego każdy powinien wiedzieć, jak go używać?

Coraz częściej w przestrzeni publicznej można spotkać specjalne skrzynki z charakterystycznym oznaczeniem w postaci znaku z sercem i błyskawicą. To właśnie tam znajduje się defibrylator AED – urządzenie, które w sytuacji nagłego zatrzymania krążenia może uratować ludzkie życie. Wiele osób wciąż zastanawia się, co to AED, jak działa i czy naprawdę można z niego skorzystać bez wcześniejszego przeszkolenia. Odpowiedź brzmi: tak! Urządzenie zostało zaprojektowane tak, aby mógł je obsłużyć każdy – nawet osoba, która nigdy wcześniej nie miała styczności z medycyną czy ratownictwem.

Defibrylacja – co to właściwie znaczy?

Podstawą działania AED jest defibrylacja, czyli medyczny zabieg polegający na zastosowaniu impulsu prądu elektrycznego o odpowiedniej energii, mającego na celu przywrócenie prawidłowego rytmu serca. W momencie nagłego zatrzymania krążenia, serce często zamiast pompować krew, jedynie drga w sposób chaotyczny. Nazywamy to migotaniem komór (VF) albo częstoskurczem komorowym bez tętna (VT). Bez szybkiej reakcji człowiek w krótkim czasie traci przytomność, a następnie umiera. Właśnie wtedy defibrylator AED staje się kluczowym narzędziem – to on analizuje rytm serca i decyduje, czy konieczna jest defibrylacja.

Co to AED? Wyjaśnienie w prostych słowach

Automatyczny defibrylator zewnętrzny, w skrócie AED (z ang. Automated External Defibrillator), to urządzenie, które samo analizuje rytm serca poszkodowanego i podpowiada użytkownikowi, jakie czynności należy wykonać. Najważniejsze jest to, że wszystkie procesy są w pełni zautomatyzowane. Użytkownik musi jedynie:

• włączyć defibrylator AED,
• nakleić elektrody na klatkę piersiową poszkodowanego,
• postępować zgodnie z instrukcjami głosowymi i wizualnymi.

Dzięki temu nawet osoba, która pierwszy raz w życiu widzi AED, nie musi obawiać się, że coś zrobi źle. Defibrylator AED nie poda impulsu, jeśli defibrylacja nie będzie konieczna, dlatego nie istnieje ryzyko zaszkodzenia poszkodowanemu. To ogromne ułatwienie, które sprawia, że świadek zdarzenia staje się realnym ratownikiem – bez względu na swoje wcześniejsze doświadczenie.

Jak użyć AED krok po kroku?

Wielu ludzi zadaje sobie pytanie: jak użyć AED w praktyce? Cała procedura jest intuicyjna i została zaprojektowana tak, by każdy mógł sobie z nią poradzić. Po otwarciu skrzynki z urządzeniem należy:

1. Włączyć defibrylator AED – przycisk „ON” lub po prostu otworzenie pokrywy uruchamia urządzenie.
2. Wyjąć elektrody i przykleić je na odsłoniętą klatkę piersiową poszkodowanego zgodnie z rysunkami.
3. Słuchać i wykonywać polecenia głosowe – AED poinformuje, czy należy kontynuować uciski klatki piersiowej, czy też przygotować się do defibrylacji.
4. Jeśli urządzenie zaleci defibrylację, AED wyda wyraźną komendę, by odsunąć się od poszkodowanego i wcisnąć przycisk wyładowania.
5. Natychmiast po defibrylacji należy powrócić do resuscytacji krążeniowo-oddechowej.

Warto pamiętać, że defibrylator AED zawsze poprowadzi użytkownika krok po kroku, dlatego nie trzeba zapamiętywać skomplikowanych procedur. Wystarczy zachować spokój i wykonywać polecenia urządzenia.

Zobacz jak użyć defibrylatora AED w naszym krótkim tutorialu

Dlaczego szybka defibrylacja jest kluczowa?

Nagłe zatrzymanie krążenia (NZK) to stan, w którym życie człowieka zależy od szybkiej interwencji świadków. Każda minuta zwłoki w wykonaniu defibrylacji obniża szanse na przeżycie nawet o 10%. Oznacza to, że jeśli defibrylator AED zostanie użyty w ciągu pierwszych 3–5 minut od zatrzymania krążenia, poszkodowany ma realne szanse na przeżycie i powrót do pełni zdrowia. To właśnie dlatego tak istotne jest, aby jak najwięcej osób wiedziało, co to AED i jak użyć AED w sytuacji zagrożenia życia.

Gdzie można znaleźć defibrylatory AED?

W Polsce funkcjonuje program PAD (Powszechny Dostęp do Defibrylacji), którego celem jest zapewnienie jak największej liczby dostępnych urządzeń w przestrzeni publicznej. Defibrylatory AED znajdziesz m.in. w:

• galeriach handlowych,
• na lotniskach i dworcach kolejowych,
• na stadionach i obiektach sportowych,
• w urzędach i innych budynkach użyteczności publicznej,
• w szkołach, uczelniach oraz większych firmach.

Coraz częściej AED pojawiają się również w mniejszych miejscowościach, na osiedlach czy w zakładach pracy. Warto zwracać uwagę na oznaczenia i wiedzieć, gdzie w naszym otoczeniu znajduje się najbliższy defibrylator AED.

Helpbox 365 – bezpieczeństwo dostępne przez cały rok

Ważnym elementem zwiększania dostępności pierwszej pomocy w Polsce jest inicjatywa Helpbox 365. To specjalnie przygotowane punkty, w których przez całą dobę i przez cały rok (365 dni) można znaleźć defibrylator AED oraz inne kluczowe elementy wyposażenia do ratowania życia. Ideą projektu jest zapewnienie szybkiego dostępu do sprzętu ratującego życie w przestrzeni publicznej – niezależnie od dnia i godziny.

Helpbox 365 to nie tylko stacja z defibrylatorem, ale również narzędzie budowania świadomości społecznej. Dzięki charakterystycznemu oznakowaniu każdy przechodzień wie, gdzie znajduje się defibrylator AED i może z niego skorzystać, gdy zajdzie potrzeba. Inicjatywa wpisuje się w globalny trend poszerzania tzw. PAD (Public Access Defibrillation), czyli Powszechnego Dostępu do Defibrylacji, którego głównym celem jest skrócenie czasu od zatrzymania krążenia do wykonania pierwszej defibrylacji.

Przeczytaj więcej o projekcie Helpbox 365: tutaj.

Szkolenia – jak zdobyć pewność w użyciu AED?

Choć defibrylator AED został zaprojektowany tak, aby każdy mógł go obsłużyć, warto przejść profesjonalne szkolenie, np. kurs BLS-AED. Podczas takiego kursu uczestnicy dowiadują się nie tylko co to AED i jak użyć AED, ale przede wszystkim mają okazję przećwiczyć cały proces na treningowych urządzeniach. Dzięki temu w sytuacji realnego zagrożenia reagują szybciej, pewniej i skuteczniej.

Teraz już wiesz, co to AED, jak działa i dlaczego jest tak ważne w ratowaniu życia. Pamiętaj, że defibrylator AED to urządzenie w pełni bezpieczne i proste w obsłudze. Twoim zadaniem jest tylko odważyć się działać – resztą pokieruje Cię urządzenie. Nie bój się – defibrylacja wykonana w odpowiednim momencie może uratować czyjeś życie. Dlatego warto wiedzieć, jak użyć AED i nie zawahać się w chwili próby. Być może to właśnie Twoja reakcja sprawi, że ktoś wróci do swoich bliskich.