Zasady pierwszej pomocy są czymś, co bezwzględnie powinna znać każda osoba. Posiadanie odpowiednich informacji na temat sposobu postępowania w przypadku bycia świadkiem zdarzenia zagrażającego ludzkiemu zdrowiu lub życiu znacznie zwiększa szanse na uratowanie poszkodowanego. Jednocześnie, podobnie jak w przypadku innych umiejętności praktycznych, tylko regularne odświeżanie posiadanych wiadomości pozwala naprawdę je utrwalić, a w razie potrzeby – odpowiednio wykorzystać. Zdaniem ekspertów niezbędna w tym celu jest już edukacja dzieci w ramach pierwszej pomocy. Jak uczyć dzieci jej zasad i w jakim wieku należy zacząć?
Edukacja dzieci w zakresie pierwszej pomocy – dlaczego jest niezbędna?
Różnego rodzaju wypadki, do których dochodzi w szkole lub jej obrębie, są bardzo częstym zjawiskiem. W wielu przypadkach niezbędne jest wezwanie zespołu ratownictwa medycznego, który udziela poszkodowanemu profesjonalnej pomocy. Na przyjazd karetki trzeba jednak czekać minimum kilka minut. Brak odpowiedniej opieki nad poszkodowanym w tym czasie może spowodować, że szanse na uratowanie jego zdrowia, a nawet życia, znacząco zmaleją. Dlatego tak ważne jest, by nie tylko nauczyciele i inni pracownicy szkół znali zasady udzielania pierwszej pomocy. Niezwykle istotna jest również edukacja dzieci w tym zakresie – tak, by umiały pomóc innym również w sytuacji, gdy w pobliżu nie będzie żadnego dorosłego.
Korzyści z edukacji dzieci w ramach pierwszej pomocy nie ograniczają się jednak do szkolnych murów. Najmłodsi bywają przecież świadkami wypadków i różnego rodzaju zdarzeń nagłych również w innych sytuacjach. Jeżeli znają zasady prawidłowego postępowania, mogą również wtedy pomóc uratować czyjeś zdrowie, a nawet życie.
Jednocześnie wiedza o tym, jak udzielić pierwszej pomocy powinna być w społeczeństwie popularyzowana już od najmłodszych lat. Jeżeli jakieś umiejętności nie są regularnie trenowane, najzwyczajniej w świecie ulatują z pamięci. Oznacza to, że im wcześniej rozpocznie się nauczanie pierwszej pomocy, tym więcej razy informacje te zostaną powtórzone, a co za tym idzie – lepiej zapamiętane.
Nauka pierwszej pomocy w szkole i przedszkolu – czy to ma sens?
Bycie świadkiem sytuacji, w której zagrożone jest czyjeś zdrowie lub życie, jest wyjątkowo stresującą sytuacją. Wielu dorosłych może ona przerosnąć – szczególnie jeśli poszkodowanym jest ktoś bliski lub nie posiadają oni wiedzy ani umiejętności pozwalających na udzielenie pomocy. Z tego powodu często pada pytanie o to, czy nauka pierwszej pomocy w przedszkolu lub szkole ma jakikolwiek sens. Można bowiem uznać, że dziecko nie będzie w stanie opanować algorytmów składających się na prawidłowe postępowanie, ani wykorzystać nabytej przez siebie wiedzy w praktyce.
Jednocześnie co jakiś czas słyszymy o przypadkach, w których to właśnie dziecko w wieku szkolnym, a nawet przedszkolnym, wezwało odpowiednie służby oraz udzieliło pomocy np. rodzicowi w sytuacji zagrożenia życia. Choć brzmi to nadzwyczajnie, należy sobie zdać sprawę z tego, że tak naprawdę na pierwszą pomoc składają się bardzo proste czynności, takie jak:
- wybranie numeru alarmowego,
- sprawdzenie, czy poszkodowany oddycha,
- wykonywanie ucisków klatki piersiowej,
- ułożenie poszkodowanego w pozycji bocznej.
Podjęcie tych działań przez świadków zdarzenia uratowało życie naprawdę wielu osobom. Jednocześnie stopień ich skomplikowania nie jest duży; ich wykonanie nie wymaga też specjalistycznej wiedzy. Nic nie stoi zatem na przeszkodzie, by na ich nauce polegała edukacja dzieci z pierwszej pomocy.
Jak uczyć dzieci pierwszej pomocy?
Edukacja dzieci w ramach pierwszej pomocy powinna być przede wszystkim dopasowana do wieku odbiorców. Podstawowych zasad mogą być uczone nawet przedszkolaki – na przykład jak rozpoznać oparzenie, omdlenie czy zranienie, jak sprawdzić oddech oraz jak wykonać telefon na numer alarmowy. Co ciekawe, ten ostatni punkt budzi wiele wątpliwości. Nikt nie oczekuje jednak od dziecka zbierania wywiadu i odpowiadania na pytania dyspozytora w taki sposób, jak robi to osoba dorosła. Jednocześnie specjalista jest w stanie nawet na podstawie rozmowy z kilkulatkiem nakreślić pewien obraz sytuacji.
O tym, jak przekazywać wiedzę na ten temat, można się dowiedzieć m.in. w trakcie kursu dla przyszłych nauczycieli przedmiotu o nazwie Edukacja Dla Bezpieczeństwa, który zastąpił znane sprzed lat przysposobienie obronne. Kurs przybliża też takie zagadnienia jak korzyści z nauki pierwszej pomocy dzieci i młodzieży.
Dlaczego warto uczyć dzieci pierwszej pomocy? Przede wszystkim dlatego, że wiedza i umiejętności w tym zakresie naprawdę mogą uratować ludzkie życie. Jednocześnie im wcześniej mamy z jakimś tematem styczność, tym bardziej staje się on oswojony. Choć młodzież oraz dorośli uczą się, jak pomagać poszkodowanym na lekcjach w szkole czy rozmaitych kursach, wiedzę tą należy możliwie często powtarzać oraz odświeżać. Tylko to daje pewność własnych umiejętności niezbędną do tego, by w razie potrzeby zareagować w sposób prawidłowy.
Bibliografia:
- P. Szybka, Edukacja dzieci w wieku przedszkolnym w zakresie pierwszej pomocy, s.122 i in., Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2009
- M. Rudnicki, Edukacja w zakresie pierwszej pomocy jako element Edukacji Dla Bezpieczeństwa, s.1-2, dost. 17.12.2022