Krwawienie z nosa jest dość powszechną dolegliwością. Z reguły niegroźne, dające się szybko zatamować i poza chwilową tkliwością okolic nosa nie pozostawia śladów. O ile nie powtarzają się często, a ich przyczyna jest jasna, raczej nie ma powodów do niepokoju. Jednak w przypadku powtarzających się krwotoków bez wyraźnej przyczyny warto skonsultować się z lekarzem. W tym artykule przedstawimy najczęstsze przyczyny krwawienia z nosa oraz postępowanie w pierwszej pomocy. Ta wiedza na pewno Ci się przyda.
Jakie są przyczyny krwawienia z nosa?
Można wyliczyć wiele czynników powodujących krwawienia z nosa. Najczęstszymi są urazy mechaniczne, uszkodzenie ściany naczynia, czy podrażnienia przez substancje chemiczne. Mogą być to też nowotwory, nadciśnienie tętnicze, choroby górnych dróg oddechowych.
- Do krwawienia z nosa w wyniku uszkodzenia ściany naczynia dochodzi w wyniku urazu zewnętrznego (np. uderzenia), czy mechanicznego podrażnienia śluzówki palcem; ze względu na wysychanie śluzówki nosa w trakcie chorób czy ze względu na wysuszone powietrze, u pacjentów zmagających się z katarem. Mogą być to też stany pooperacyjne, ciało obce w nosie, miejscowe stany zapalne, czy podrażnienia substancjami chemicznymi.
- Ogólne przyczyny krwawienia z nosa to z kolei niedobory witamin K, C, D, E, miażdżyca i nadciśnienie tętnicze oraz podwyższone ciśnienie żylne, niektóre choroby, nadużywanie alkoholu. W niektórych przypadkach przyczyny krwawienia z nosa nie są znane i określa się je jako idiopatyczne.
Krwawienie z nosa – postępowanie i pierwsza pomoc
W przypadku krwawienia z nosa należy zachować spokój i usiąść na krześle lub na ziemi z głową pochyloną do przodu. Zalecamy usiąść na ziemi, by w razie zasłabnięcia i utraty przytomności nie spaść. Następnie należy mocno zacisnąć skrzydełka nosa dwoma palcami przez około 5-10 minut, a w przypadku osób przyjmujących leki przeciwkrzepliwe nawet na 20 minut. Spływającą do gardła krew należy wypluwać, a nie połykać.
Dla przyspieszenia efektu i poprawy komfortu można położyć zimny kompres do nasady nosa i czoła, a także na kark. Po zatamowaniu krwawienia z nosa można oczyścić jamy nosowe i nawilżyć błonę za pomocą soli fizjologicznej, wody morskiej lub zwykłej bieżącej wody. Jeżeli udało się opanować krwawienie, nic więcej nie trzeba robić, w przypadku pojedynczego epizodu nie jest też konieczna wizyta u lekarza.
A jak postępować w przypadku krwotoku, którego nie da się opanować? Jeżeli krwotok z nosa jest bardzo intensywny lub nie ustaje w ciągu 15-20 minut, należy pojechać na SOR lub wezwać pogotowie ratunkowe; zwłaszcza gdy pojawiają się zawroty głowy, poszkodowany jest zlany potem, doszło do omdlenia, występują krwawe wymioty.
Wizyta w szpitalu lub u laryngologa jest też konieczna, gdy:
- W ciągu ostatniego miesiąca osoba ta miała zabieg laryngologiczny;
- Krwawienie powstało w wyniku urazu;
- Poszkodowany przyjmuje leki przeciwzakrzepowe lub stwierdzona została choroba związana z zaburzeniami krzepnięcia;
- Zostało wykryte wysokie ciśnienie tętnicze.
Czego nie wolno robić podczas krwotoku z nosa?
Podczas krwawienia z nosa nie należy poszkodowanego kłaść na plecach ani odchylać jego głowy do tyłu, gdyż będzie dochodziło do połykania krwi, co może wiązać się z ryzykiem wymiotów i zachłyśnięcia. Jeżeli pacjent jest w ciężkim stanie i nie może utrzymać pozycji siedzącej, trzeba go ułożyć na boku w pozycji bezpiecznej.
Nie należy też wkładać do nosa chusteczek higienicznych, czy bandaży. W warunkach pierwszej pomocy nie ma potrzeby stosowania tamponady nosa, zwłaszcza poprzez upychanie w nosie gazików i bandaży (późniejsze ich wyjęcie może być problematyczne). W sprzedaży są opatrunki homeostatyczne do nosa, które można wykorzystać do tamowania intensywnych krwawień.
Pierwsza pomoc. Jak postępować i o czym pamiętać?
Udzielając poszkodowanemu pomocy w zakresie tamowania krwotoków, należy pamiętać o bezpieczeństwie własnym. Przed przystąpieniem do czynności trzeba założyć ochronne rękawiczki jednorazowe, a także upewnić się, czy miejsce jest bezpieczne. Dopiero wtedy można podejść do poszkodowanego i postępować zgodnie z powyższymi wskazówkami. Postępowanie w przypadku krwotoku z nosa u postronnej osoby powinno obejmować także zebranie wywiadu według schematu SAMPLE, by poznać przyczyny zdarzenia i podjąć decyzję o konieczności wezwania Zespołu Ratownictwa Medycznego.
Choć krwawienia z nosa z reguły są niegroźne, a prawidłowe postępowanie sprawia, że krwotok szybko ustępuje, to trzeba mieć świadomość, że nie należy tego bagatelizować, a w przypadku pojawienia się niepokojących oznak, jak najszybciej wezwać pomoc i postępować zgodnie z rozwijającą się sytuacją. Zapraszamy na kursy kwalifikowanej pierwszej pomocy Centrum Ratownictwa, podczas których dowiesz się, jak prawidłowo reagować.
Bibliografia:
- dr n. med. Marta Kwiatoń, Krwotok z nosa, mp.pl, publ. 12.04.2019, dost. 26.05.2022
- Rodney J. Schlosser, łum. lek. Katarzyna Perzanowska-Brzeszkiewicz, Krwawienie z nosa, Medycyna Po Dyplomie 05.2009, podypomie.pl, dost. 26.05.2022;
- dr n. med. W. Brzoznowski, Przyczyny krwawień z nosa, mp.pl, dost. 26.05.2022;