Szukasz profesjonalnego kursu KPP?
Zadławienia u dzieci - pierwsza pomoc pediatryczna

Główna idea postępowania przy zadławieniu polega na tym, aby przykładając siłę z zewnątrz zwiększyć ciśnienie w klatce piersiowej tak, żeby jego nadwyżka względem ciśnienia atmosferycznego była wystarczająca do pneumatycznego wypchnięcia ciała obcego z dróg oddechowych. Zarówno uciśnięcia klatki piersiowej, jak i uciśnięcia nadbrzusza powodują nagły wzrost ciśnienia w klatce piersiowej i mogą spowodować usunięcie ciała obcego z dróg oddechowych. Dodatkowo stosowanie uderzeń w okolicę międzyłopatkową spowoduje przekazanie energii uderzania pod postacią wibracji. Wibracje te rozchodząc się poprzez mięśnie grzbietu i kręgosłup przenoszą się na tchawicę i zalegające w niej ciało obce ułatwiając przemieszczenie się tego ciała obcego w świetle dróg oddechowych. Prowadzone statystyki wykazały, że w połowie przypadków, aby skutecznie usunąć przyczynę niedrożności, trzeba użyć więcej niż jednej techniki. Nie ma danych wskazujących na to, który sposób powinien być użyty jako pierwszy ani w jakim porządku te techniki powinny być stosowane. Jeśli jedna jest nieskuteczna, trzeba spróbować zamiennie innych aż do momentu usunięcia ciała obcego. Mówiąc dzisiaj o pierwszej pomocy pediatrycznej należy zaznaczyć, że w porównaniu z algorytmem stosowanym u dorosłych najbardziej znaczącą różnicą jest to, iż u niemowląt nie powinno się wykonywać uciśnięć nadbrzusza. Uciśnięcia nadbrzusza niosą ze sobą ryzyko urazów narządów jamy brzusznej, powłok brzusznych i przepony w każdej grupie wiekowej, jednak ryzyko jest szczególnie wysokie w grupie niemowląt i bardzo małych dzieci. Spowodowane jest to poziomym ułożeniem żeber, w wyniku czego narządy górnego piętra jamy brzusznej są bardziej narażone na urazy. Z tego powodu wytyczne dotyczące postępowania w przypadku obecności ciała obcego w drogach oddechowych są różne u niemowląt i u dzieci.

Teraz kilka słów o tym jak prawidłowo rozpoznać obecność ciała obcego w drogach oddechowych. Gdy ciało obce dostanie się do dróg oddechowych, dziecko natychmiast zareaguje kaszlem, próbując je usunąć. Spontaniczny kaszel jest prawdopodobnie bardziej efektywny i bezpieczniejszy niż jakikolwiek rękoczyn wykonany przez ratownika. Dlatego bardzo ważne jest umożliwienie swobodnego kaszlu poszkodowanemu. Żeby jednak kaszel sam w sobie był efektywny muszą być spełnione pewne warunki. Mięśnie oddechowe poszkodowanego muszą przede wszystkim mieć odpowiednią siłę kurczliwości, aby gwałtownie kurcząc się wytworzyć adekwatne do odkrztuszenia ciśnienie w klatce piersiowej. Sprawność mięśni oddechowych spada wraz z czasem niedotlenienia, ponieważ energia zużywana przez mięśnie oddechowe pochodzi właśnie z utleniania węglowodanów i lipidów. Jak więc widzimy - czas niedotlenienia działa na naszą niekorzyść i musimy działać szybko! Jeżeli dziecko nie kaszle lub kaszel jest nieskuteczny, a ciało obce całkowicie blokuje drogi oddechowe, szybko może to doprowadzić do śmierci w mechanizmie uduszenia. Dlatego podjęcie interwencji mających na celu usunięcie ciała obcego jest konieczne tylko wtedy, kiedy kaszel staje się nieefektywny. Aby nasze działania były skuteczne trzeba je wykonać jak najszybciej oraz nasza technika musi być poprawna. Dlatego tak ważne jest dobre przećwiczenie i utrwalanie omawianych dzisiaj procedur. Do większość przypadków zadławienia u niemowląt i dzieci dochodzi podczas zabawy lub posiłków, a więc najczęściej w obecności opiekunów, a zatem większość tych wypadków zdarza się przy świadkach, a interwencje są podjęte od razu po wystąpienia zagrożenia. Niedrożność dróg oddechowych spowodowana ciałem obcym charakteryzuje się nagłym początkiem zaburzeń oddychania z kaszlem, dławieniem się lub świstem wdechowym. Podobne objawy mogą towarzyszyć innym przyczynom niedrożności dróg oddechowych, takim jak zapalenie nagłośni lub krtani. W tych sytuacjach jednak postępowanie jest całkowicie odmienne, a wspomniane schorzenia nie są sytuacjami ostrymi. Nie ostrymi mamy na myśli, że nie pojawiają się nagle i intensywność ich objawów stopniowo narasta. Zadławienie podejrzewamy wtedy, kiedy początek jest nagły i nie mamy informacji o jakiejkolwiek innej chorobie mogącej dawać podobne objawy. Alarmujące dla ratownika powinny być informacje dotyczące poprzedzającej wystąpienie objawów zabawy małymi zabawkami lub informacja o posiłku.