To niezwykle istotna zmiana, ponieważ dotychczas wiele osób obawiało się podjąć działania w sytuacji zagrożenia, w obawie przed konsekwencjami prawnymi. Nowelizacja rozwiewa te wątpliwości i daje podstawę prawną do podejmowania konkretnych kroków, co może znaczną poprawić przeżywalność w nagłych przypadkach.

Nowa definicja pierwszej pomocy

Po nowelizacji, definicja pierwszej pomocy brzmi: "Pierwsza pomoc – zespół czynności podejmowanych w celu ratowania osoby w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego wykonywanych przez osobę znajdującą się w miejscu zdarzenia, w tym również z wykorzystaniem wyrobów medycznych, wyposażenia wyrobów medycznych, systemów i zestawów zabiegowych (...) oraz produktów leczniczych wydawanych bez przepisu lekarza dopuszczonych do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej." (Art. 3 pkt 7 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym)

Nowa definicja wprowadza jasność i konkretyzuje zakres działań, jakie mogą zostać podjęte przez osobę udzielającą pomocy. Obejmuje ona zarówno czynności ratownicze, jak i wykorzystanie konkretnych narzędzi i produktów leczniczych, co stanowi duży krok naprzód w zakresie uprawnień osób niemedycznych.

Działanie w dobrej wierze

W sytuacji nagłej i zagrażającej życiu, zgodnie z art. 26 Kodeksu karnego, osoba udzielająca pomocy działa w granicach prawa, podejmując działania w celu ochrony największych wartości – życia i zdrowia. Zakładając dobre intencje i wykorzystanie środków dostępnych na miejscu, osoba udzielająca pomocy może czuć się prawnie chroniona. To oznacza, że nawet osoby bez wykształcenia medycznego, działające pod wpływem stresu i emocji, nie muszą obawiać się sankcji, jeśli ich działanie miało na celu ratowanie życia i było podjęte w dobrej wierze. Taka ochrona prawna jest szczególnie ważna w przypadkach, gdzie czas reakcji ma decydujące znaczenie.

Co to oznacza w praktyce?

Osoba udzielająca pierwszej pomocy może teraz bez obaw wykorzystać leki posiadane przez chorego, np.:

• ampułko-strzykawkę z adrenaliną (przy wstrząsie anafilaktycznym),
• glukagon (w przypadku hipoglikemii i utraty przytomności),
• leki przerywające atak drgawkowy,
• inhalator w napadzie astmy.

Dotyczy to sytuacji, w której osoba poszkodowana jest przewlekle chora i posiada przy sobie środki farmakologiczne przeznaczone do natychmiastowego użycia. Kluczowe jest to, że teraz może je podąć ktoś inny – świadek zdarzenia – co czyni reakcję szybszą i skuteczniejszą.

Dlaczego warto się przygotować?

Odpowiednie przygotowanie zwiększa skuteczność działań ratujących życie i może poprawić przeżywalność. Nasze szkolenia z pierwszej pomocy są zgodne ze znowelizowaną ustawą i obejmują praktyczne umiejętności:

Systematyczne szkolenia pozwalają nie tylko opanować konkretne techniki, ale także nabyć pewność siebie w sytuacjach stresowych. Wiedza teoretyczna wsparta praktyką czyni z każdego uczestnika realnego ratownika, gotowego do działania.

Scenariusze uwzględniane na szkoleniu:

Wstrząs anafilaktyczny

• rozpoznawanie objawów (obrzęk, duszność, pokrzywka, spadek ciśnienia);
• zastosowanie automatycznej strzykawki z adrenaliną (EpiPen);
• procedura WILK: Wezwij pomoc, Izoluj alergen, Lecz adrenaliną, Kontroluj objawy.

Ból w klatce piersiowej (podejrzenie zawału) | rozpoznanie charakterystycznych objawów;

• podanie aspiryny (250–300 mg) – zgodnie z wytycznymi ERC;
• przeciwwskazania: alergia, uraz, krwawienie z przewodu pokarmowego.

Hipoglikemia| objawy: omdlenie, zawroty głowy, agresja, utrata przytomności;

• zastosowanie glukagonu domięśniowo (GlucaGen) lub donosowo (Baqsimi);
• pomoc osobie przytomnej: podanie cukru doustnie.

Astma | objawy: duszność, kaszel, świszczący oddech;

• podanie leku rozkurczowego z inhalatora (np. Salbutamol).

Napad drgawkowy | zabezpieczenie osoby przed urazami;

• nie wkładanie niczego do ust, nie przytrzymywanie siłowe;
• po napadzie: pozycja boczna bezpieczna;
• podanie leku przerywającego napad (Midazolam, Relsed, Buccolam).

Wszystkie te scenariusze łączy jedno: potrzeba szybkiej, śmiałej reakcji – i wiedząc, że działamy zgodnie z prawem i wytycznymi, łatwiej podjąć działania bez wahania. Nowe przepisy to realna zmiana w praktyce pierwszej pomocy. Warto je znać, rozumieć i być gotowym do działania, kiedy każda sekunda ma znaczenie. Nie tylko możesz uratować czyjeś życie – możesz też zrobić to świadomie, odpowiedzialnie i zgodnie z aktualnymi przepisami.