Dlaczego w szkole powinien znaleźć się defibrylator AED?

Czy w szkole powinien znaleźć się AED? Prawdopodobieństwo nagłego zatrzymania krążenia u dzieci jest znacznie niższe niż u osób dorosłych. Nie oznacza to jednak, że takie sytuacje nie mają miejsca.

Aby zrozumieć, dlaczego AED dla szkół to niezbędna inwestycja, należy przyjrzeć się głównym przyczynom NZK u pacjentów pediatrycznych. Najczęściej są to:

• wrodzone wady serca,
• ostra niewydolność oddechowa spowodowana podduszeniem, zadzierzgnięciem, zablokowaniem światła dróg oddechowych przez ciała obce (np. kęs jedzenia),
• urazy,
• wstrząs, np. anafilaktyczny,
• zatrucia,
• choroby układu oddechowego mogące prowadzić do jego niewydolności, np. astma oskrzelowa, zapalenie dolnych dróg oddechowych.

Niemal każda z wymienionych sytuacji może mieć miejsce w szkole. Dlatego tak ważne jest, by personel placówki miał wiedzę i umiejętności z zakresu pierwszej pomocy. W praktyce jednak nie zawsze w pobliżu miejsca zdarzenia znajduje się odpowiednio przeszkolona osoba. Umieszczony w łatwo dostępnym miejscu w szkole AED stanowi istotne wsparcie, umożliwiając skuteczne udzielenie pomocy dziecku, któremu życiu grozi niebezpieczeństwo.

Czytaj także: Kto może uczyć edukacji dla bezpieczeństwa?

Gdzie powinien znajdować się AED w szkole?

Gdzie umieścić automatyczny defibrylator zewnętrzny w szkole? Wybierając miejsce, w którym ma znajdować się to urządzenie, należy kierować się podobnymi zasadami, co w przypadku innych obiektów użyteczności publicznej oraz zakładów pracy. Co do zasady AED powinien być ulokowany tam, gdzie istnieje największe ryzyko zdarzenia. W praktyce oznacza to miejsca, w których przebywa lub przemieszcza się najwięcej osób. W przypadku szkół będą to przede wszystkim:

• korytarze,
• szatnie,
• sale gimnastyczne,
• stołówki, świetlice,
• aule.

Ważne, by było to miejsce łatwo dostępne dla dowolnego świadka zdarzenia. Nie powinno się więc umieszczać AED w szkole np. w gabinecie pielęgniarki, który jest zamknięty poza godzinami jej pracy. W przypadku dużych, kilkupiętrowych placówek, warto rozważyć wyposażenie obiektu w więcej niż jedno urządzenie, umieszczone np. na parterze i na najwyższej kondygnacji. Defibrylator może być umieszczony w zamykanej szafce, pod warunkiem że będzie ona posiadać szybkę, którą w razie potrzeby można zbić, w celu szybkiego wyjęcia sprzętu.

Miejsce, w którym znajduje się AED, powinno być dobrze oznaczone. Pomocne w tym będą różnego typu tablice kierunkowe, wskazujące na jego lokalizację. W jego sąsiedztwie warto umieścić również akcesoria niezbędne podczas udzielania pierwszej pomocy, takie jak apteczka.

Czy AED można bezpiecznie stosować u dzieci?

Defibrylatory AED mogą być bezpiecznie stosowane zarówno u dorosłych, jak i dzieci. Jednak co ważne, dzieci mające mniej niż 8 lat lub ważące mniej niż 50 kg powinny być defibrylowane za pomocą znacznie niższej energii niż dorośli. Sprzęt do użytku pediatrycznego dostarcza wyładowania o mniejszej energii, ale dzieje się to automatycznie po podłączeniu elektrod pediatrycznych lub ustawieniu trybu pediatrycznego.

Jaki AED wybrać do szkoły?

To, jaki AED do szkoły będzie odpowiedni, zależy więc przede wszystkim od wieku podopiecznych. W przypadku szkół ponadpodstawowych czy wyższych uczelni wystarczający będzie standardowy sprzęt dla osób dorosłych.

Jeśli jednak w placówce znajdują się młodsze dzieci, warto zainwestować w sprzęt wyposażony w specjalne elektrody pediatryczne – obecnie takie funkcje posiada zdecydowana większość, dostępnych na rynku urządzeń. Polecamy jednak zapoznać się z dokładną specyfikacją urządzenia, by mieć pewność.

Zaletą automatycznych defibrylatorów AED jest łatwość obsługi – urządzenie udziela bowiem dokładnych instrukcji, zgodnie z którymi należy postępować podczas resuscytacji. Dzięki temu również osoba bez jakiegokolwiek przeszkolenia może skutecznie działać w sytuacji, gdy zagrożone jest czyjeś życie.

Choć u dzieci nagłe zatrzymanie krążenia jest zdarzeniem stosunkowo rzadkim, warto być przygotowanym również na takie sytuacje. Istniejące ryzyko sprawia, że AED dla szkół stanowi bezcenną inwestycję.

Należy jednak pamiętać, że urządzenie to znajduje zastosowanie w konkretnych sytuacjach i nie zastąpi obecności osób posiadających wiedzę z zakresu pierwszej pomocy. Dlatego wyposażona w AED szkoła powinna zadbać również o odpowiednie przeszkolenie personelu. Pomocny w tym będzie kurs BLS + AED organizowany przez Centrum Ratownictwa. Jego uczestnicy dowiadują się m.in. jak rozpoznać, że doszło do utraty przytomności czy zatrzymania krążenia. Poznają również zasady wykonywania podstawowych zabiegów resuscytacyjnych oraz użytkowania przenośnych defibrylatorów zewnętrznych AED. To kompleksowe szkolenie, pozwalające zdobyć rzetelną wiedzę i umiejętności z zakresu pierwszej pomocy, niezbędne każdemu, kto na co dzień pracuje z dziećmi i młodzieżą.

Bibliografia: M. Jankowski, G. Cebula, Nagłe zatrzymanie krążenia, Mp.pl Interna, 10.08.2022, dost. 11.08.2023 K. Bieganowska, Najczęstsze przyczyny nagłej śmierci sercowej u dzieci, Via Medica, dost. 11.08.2023