Jakie zagrożenia czekają na nas w górach?

Aby dobrze przygotować apteczkę na wyprawę w góry, trzeba zdawać sobie sprawę z potencjalnych niebezpieczeństw. Warto przy tym pamiętać, że często to, co w pobliżu cywilizacji stanowi drobną niedogodność, w trudniejszych warunkach i z dala od siedzib ludzkich może stanowić poważne zagrożenie. Każde góry, niezależnie od wysokości należy traktować poważnie – zarówno najwyższe szczyty Tatr, jak i np. nieco bardziej gościnne Sudety.

Na co wobec tego warto się przygotować, szacując swoje możliwości oraz planując zawartość apteczki w góry? Są to przede wszystkim:

• skaleczenia, zadrapania i inne uszkodzenia skóry,
• problemy związane z intensywnym nasłonecznieniem – przegrzanie organizmu, udar cieplny, oparzenia słoneczne, ślepota śnieżna,
• urazy kostno-stawowe – złamania, skręcenia, zwichnięcia, stłuczenia,
• choroba wysokościowa – wbrew pozorom, nie dotyczy wyłącznie himalaistów; jej łagodne objawy mogą pojawić się już na wysokości ok. 2500 metrów n.p.m., a więc tatrzański Gerlach już może stanowić niebezpieczeństwo dla niewprawionych.
• odmrożenia,
• odwodnienie, wyczerpanie,
• biegunka, bóle głowy,
• infekcje.

Co powinna zawierać apteczka w góry?

Odpowiednio wyposażona apteczka w góry pozwoli poradzić sobie z wieloma wymienionymi wyżej problemami. Oczywiście nie oznacza to, że zabrane ze sobą leki i akcesoria zawsze pozwolą na samodzielny powrót do schroniska. Należy jednak zadbać o to, by w razie potrzeby móc bezpiecznie oczekiwać na specjalistyczną pomoc.

Co powinna zawierać apteczka w góry? Przede wszystkim nie może w niej zabraknąć:

• Folii NRC (koca ratunkowego) – pozwala ograniczyć utratę ciepła np. w czasie oczekiwania na pomoc po urazie. Zajmuje naprawdę niewiele miejsca, dlatego warto umieścić w apteczce więcej niż jedną sztukę. Może się bowiem przydać nie tylko w sytuacjach kryzysowych, ale zawsze, gdy będziemy potrzebować izolacji termicznej.
• Materiałów opatrunkowych – plastry w rolce, plastry na odciski, jałowe gaziki i opatrunki, bandaże (zwykłe i elastyczne), chusty trójkątne z agrafkami lub zapinkami, niewielkie nożyczki. W apteczce górskiej powinien znaleźć się także preparat odkażający, np. Octenisept. Niezbędne będą też jednorazowe rękawiczki.

Wyposażenie apteczki na wycieczkę „w teren” (nie tylko w góry) warto uzupełnić też o krem z filtrem (najlepiej SPF 50 lub wyższy), spray lub krem na oparzenia słoneczne oraz preparat odstraszający komary i kleszcze. Warto rozważyć również zabranie pęsety oraz akcesoriów takich jak niewielka szyna do stabilizacji kończyn (tylko jeśli mamy nań miejsce w bagażu).

Czytaj także: jak skompletować apteczkę turystyczną?

Apteczka górska a leki

Można rozważyć umieszczenie w apteczce górskiej leków, jednak pod jednym warunkiem: powinny być to wyłącznie środki na własny użytek – w żadnym wypadku nie należy ich podawać innym osobom. Mogą być to leki:

• przeciwbólowe
• działająca rozkurczowo,
• przeciwbiegunkowe,
• z kwasem acetylosalicylowym – szczególnie jeśli ktoś uczestników wyprawy jest w grupie podwyższonego ryzyka zawału serca,
• na chorobę wysokościową – są niezbędnym elementem wyposażenia apteczki na wyprawę w góry powyżej 4000 m. n.p.m, gdzie istnieje duże ryzyko wystąpienia objawów choroby wysokościowej,
• inne, przyjmowane na stałe.

Apteczka to nie wszystko

To, co do apteczki w góry (i bagażu w ogóle) ostatecznie zapakujemy, musi być wypadkową przezorności i pragmatyzmu. Kompletując jej wyposażenie, często trzeba iść na kompromisy i z czegoś rezygnować. Aby mieć pewność, że nie pominie się przy tym nic istotnego, można zdecydować się na zakup jednego z gotowych zestawów, dostępnych w różnych rozmiarach.

Apteczka lub pełniąca jej funkcję saszetka bądź pudełko powinno być wykonane z materiałów w wyrazistym kolorze. Ułatwi to jej szukanie, również przy słabym świetle. Najlepiej umieścić ją w łatwo dostępnym miejscu, np. górnej lub bocznej kieszeni plecaka.

Sprzęt to jednak nie wszystko. Nawet najlepiej wyposażona apteczka może być całkowicie nieprzydatna, jeśli nie umiemy z niej korzystać. Dlatego jeszcze przed wyjazdem warto zadbać o przygotowanie merytoryczne – podstawą jest tu kurs pierwszej pomocy. Nie wolno też zapomnieć o zapisaniu w pamięci telefonu (oraz fizycznie, na kartce lub w notesie) numerów ratunkowych odpowiednich dla kraju, w którym będziemy się znajdować. W przypadku Polski są to:

Międzynarodowy numer alarmowy: 112
GOPR/TOPR 985 lub 601 100 300

Bibliografia:

1. dr n. med. R. Szymczak, Pierwsza pomoc w górach wysokich, Forma na szczyt, 16.08.2019, dost. 25.09.2022;
2. K. Barcik, Apteczka na szlaku – jak ją wyposażyć?, Portal tatrzański, dost. 25.09.2022;
3. Bezpieczne poruszanie się po górach, Grupa Karkonoska GOPR, dost. 25.09.2022;